สนข. ลุยลดใช้พลังงานภาคขนส่ง นำร่องรถไฟทางคู่ 2 เส้นทาง

สนข.จัดสัมมนาโครงการศึกษาแนวทางการติดตามประเมินการใช้พลังงานที่ลดได้จากการพัฒนาระบบรถไฟทางคู่ นำร่อง 2 เส้นทาง ก่อนขยายครบ 7 เส้นทาง พร้อมตั้งเป้าลดใช้พลังงานภาคขนส่งในปี 2579

นายอธิภู จิตรานุเคราะห์ ผู้อำนวยการสำนักแผนความปลอดภัย สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) เปิดเผยว่า จากปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 ที่ผ่านมา ทำให้ประชาชนมีความตื่นตัวกับปัญหามลพิษและสิ่งแวดล้อมมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งมลพิษทางอากาศที่เกิดจากภาคขนส่ง รวมทั้งปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เป็นผลโดยตรงจากการเพิ่มขึ้นของการเดินทางและการใช้พลังงานในภาคการขนส่ง ดังนั้น ปัญหามลพิษและปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ จึงเป็นปัญหาสำคัญที่ทุกคนควรตระหนักถึงความสำคัญ และร่วมมือกันแก้ปัญหาอย่างจริงจัง

ทั้งนี้ กระทรวงคมนาคมได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของการลดปัญหาการใช้พลังงาน และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในภาคคมนาคมขนส่ง รวมทั้งได้มีการส่งเสริมการขนส่งที่ยั่งยืน หรือการขนส่งที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม จึงมอบหมายให้ สนข.ในฐานะหน่วยงานหลักที่มีภารกิจในการส่งเสริมระบบขนส่งสาธารณะ รวมทั้งภารกิจในการลดการใช้พลังงานในภาคคมนาคม เห็นศักยภาพในการลดการใช้พลังงานจากโครงการรถไฟทางคู่ จึงได้จัดทำโครงการศึกษาแนวทางการติดตามการประเมินการใช้พลังงานที่ลดได้จากการพัฒนาระบบรถไฟทางคู่ ภายใต้การสนับสนุนจากกองทุนเพื่อส่งเสริมการอนุรักษ์พลังงาน

โดยโครงการดังกล่าวนั้น เป็นหนึ่งในมาตรการอนุรักษ์พลังงานภาคการขนส่งเพื่อตอบสนองต่อค่าเป้าหมายแผนอนุรักษ์พลังงาน พ.ศ.2558-2579 (Energy Efficiency Plan; EEP2015) สำหรับเป็นแนวทางและมีวิธีการประเมินการลดการใช้พลังงานที่เป็นที่ยอมรับในระดับสากล และจัดทำข้อมูลฐาน (Baseline data) ที่เป็นข้อมูลสำคัญในการประเมินผลการลดการใช้พลังงานจากโครงการ ก่อนที่โครงการรถไฟทางคู่ ระยะที่ 1 ทั้ง 7 เส้นทาง จะเปิดให้บริการ เพื่อตอบสนองต่อค่าเป้าหมายในการลดการใช้พลังงานภาคขนส่งภายในปี พ.ศ. 2579 รวมทั้งเป็นการส่งเสริมระบบขนส่งสาธารณะ และลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่เป็นสาเหตุของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Change)

ขณะเดียวกัน ภายใต้แผนการดำเนินงานของโครงการฯ ได้มีการศึกษาทบทวนแนวทางและวิธีการในการประเมินการลดการใช้พลังงานจากโครงการรถไฟทางคู่ โดยทบทวนข้อมูลที่เกี่ยวข้อง ตัวอย่างและวิธีการดำเนินงาน รวมทั้งแนวทางในการประเมินการลดการใช้พลังงาน เพื่อจัดทำแนวทางวิธีการติดตาม (Tracking) การใช้พลังงานที่ลดได้จากโครงการรถไฟทางคู่ จัดทำข้อมูลฐาน (Baseline Data) ในการคำนวณปริมาณการลดการใช้พลังงานของโครงการรถไฟทางคู่ โดย สนข. ได้คัดเลือกโครงการรถไฟทางคู่ที่มีการก่อสร้างใกล้เสร็จสมบูรณ์ คือ ช่วงจิระ-ขอนแก่น และช่วงฉะเชิงเทรา-คลองสิบเก้า-แก่งคอย เป็นโครงการนำร่อง เพื่อประเมินการใช้พลังงานก่อนและหลังเปิดให้บริการ และดำเนินการตรวจวัด รายงาน และทวนสอบ (Measurement, Reporting and Verification: MRV) การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก

อย่างไรก็ตาม การสัมมนาเพื่อเผยแพร่โครงการ ครั้งที่ 1 “โครงการศึกษาแนวทางการติดตามประเมิน (Tracking) การใช้พลังงานที่ลดได้จากการพัฒนาระบบรถไฟทางคู่” ที่ สนข. จัดขึ้นนั้น มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแผนงานการดำเนินโครงการในขั้นต้น และแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ ประสบการณ์ และรับฟังความคิดเห็น รวมทั้งข้อเสนอแนะจากหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อนำไปประกอบผลการศึกษาแนวทางการติดตามประเมิน (Tracking) การใช้พลังงานที่ลดได้จากการพัฒนาระบบรถไฟทางคู่ให้ครบถ้วนสมบูรณ์ต่อไป ท้ายที่สุด เมื่อการศึกษาโครงการฯ ดังกล่าว แล้วเสร็จหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่างๆ จะสามารถดำเนินนโยบายตามมาตรการด้านการส่งเสริมการขนส่งที่ยั่งยืน และมาตรการอนุรักษ์พลังงานภาคขนส่งตามแผนอนุรักษ์พลังงาน พ.ศ. 2558 – 2579 (EEP2015) ได้อย่างเหมาะสม

นอกจากนี้ ยังสอดคล้องกับสถานการณ์ และสามารถบรรลุเป้าหมายการลดก๊าซเรือนกระจกของประเทศตามแผนปฏิบัติการลดก๊าซเรือนกระจกของประเทศ ปี พ.ศ. 2564-2573 สาขาคมนาคมขนส่ง รวมทั้งสามารถตรวจวัด รายงาน และทวนสอบ (MRV) ได้อย่างมีประสิทธิภาพ  ตลอดจนมีข้อมูลเพื่อการดำเนินการลดก๊าซเรือนกระจกที่ชัดเจนมากขึ้น และสามารถตัดสินใจหรือวางนโยบายเพิ่มการลดการใช้พลังงานและการลดก๊าซเรือนกระจกได้ตามเป้าหมายได้อย่างเหมาะสม เพื่อให้สามารถบรรลุเป้าหมายของการลดก๊าซเรือนกระจกของประเทศและการพัฒนาระบบขนส่งที่ยั่งยืนได้